एका पावलाचं अंतर ..माणूस किती समाधानी असू शकतो याचे उत्तम उदाहरण....

बेल वाजली म्हणून दरवाजा उघडला.
दारात शिवराम .
शिवराम आमच्या सोसायटीतल्या लोकांच्या गाड्या-
बाईक्स धुवायचं काम करतो.
'साहे ब, जरा काम होतं.'
'पगार द्यायचा राहिलाय
का माझ्याकडू न ?'
'नाय साहे ब, तो कवाच भेटला. पेढे
द्यायचे होते. पोरगा धाव्वी झाला.'
'अरे व्वा ! या आत या.'
आमच्या दाराचा उंबरठा शिवराम
प्रथमच ओलांडत होता.
मी शिवरामला बसायला सांगितलं
तो आधी नको नको म्हणाला. आग्रह
केला तेव्हा बसला. पण अवघडू न.
मीही त्याच्या समोर बसताच त्याने
माझ्या हातात पेढ्यांची पुडी ठे
वली.
'िकती मार्क िमळाले मुलाला ?'
'र्बासट टक्के' . 'अरे वा !' त्याला बरं
वाटावं म्हणून मी म्हटलं.
हल्ली ऐंशी-नव्वद
टक्के ऐकायची इतकी सवय झाल्ये
की तेवढे माक न िमळालेला माणूस
नापास झाल्यासारखाच वाटतो.
पण िशवराम खुष िदसत होता.
'साहे ब मी जाम खुश आहे .
माझ्या अख्ख्या खानदानात
इतका िशकलेला पहिला माणूस
म्हणजे माझा पोरगा !'
'अच्छा, म्हणून पेढे वगैरे !'
शिवरामला माझं बोलणं कदािचत
आवडलं नसावं. तो हलकच
हसला आिण म्हणाला,
'साहे ब, परवडलं असतं ना, तर
दरवर्षी वाटले असते पेढे. साहे ब,
माझा मुलगा फार हुशार नाही, ते
मािहत्ये मला. पन
एकही वर्षी नापास न होता दर
वर्षी त्याचे दोन दोन, तीन तीन
टक्के वाढले - यात खुशी नाय का ?
साहे ब, माझा पोरगा आहे म्हणून
नाही सांगत, पन तो जाम खराब
कडीशनमधे अभ्यास करायचा. तुमचं
काय ते - शांत वातावरन ! -
आमच्यासाठी ही चैन आहे साहे ब !
तो सादा पास झाला असता ना,
तरी मी पेढे वाटले असते.'
मी गप्प बसल्याचं पाहून िशवराम
म्हणाला, 'साहे ब सॉरी हा, काय
चुकीचं बोललो असेन तर.
माझ्या बापाची िशकवन. म्हनायचा,
आनंद एकट्याने खाऊ नको -
सगल्य्यांना वाट !
हे नुसते पेढे नाय साहे ब -
हा माझा आनंद आहे !'
मला भरून आलं. मी आतल्या खोलीत
गेलो. एका नक्षीदार पािकटात
बिक्षसाची रक्कम भरली. आतून
मोठ्यांदा िवचारलं, शिवराम, मुलाचं
नाव काय?'
'िवशाल.' बाहेरून आवाज आला.
मी पािकटावर िलिहलं -
प्रिय िवशाल, हार्दिक अिभनंदन !
नेहमी आनंदात रहा -
तुझ्या बाबांसारखा !
'िशवराम हे घ्या.' 'साहे ब हे
कशाला ?
तुम्ही माझ्याशी दोन िमन्ट
बोल्लात यात आलं सगलं.'
'हे िवशालसाठी आहे !
त्याला त्याच्या आवडीची पुस्तकं
घेऊ देत यातून .'
िशवराम काहीच न
बोलता पािकटाकडे बघत रािहला.
'चहा वगैरे घेणार का ?' 'नको साहे ब,
आणखी लाजवू नका. फक्त
या पािकटावर काय िलिहलंय ते
जरा सांगाल? मला वाचता येत
नाही. म्हनून...’
घरी जा आिण पाकीट िवशालकडे
द्या. तो वाचून दाखवेल तुम्हाला !'
मी हसत म्हटलं.
माझे आभार मानत िशवराम िनघून
गेला खरा पण
त्याचा आनंदी चेहरा डोळ्यासमोरून
जात नव्हता.
खुप िदवसांनी एका आनंदी आिण
समाधानी माणसाला भेटलो होतो.
हल्ली अशी माणसं दिमर्ळ
झाली आहे त.
कोणाशी जsरा बोलायला जा -
तक्रारींचा पाढा सुरु झालाच म्हणून
समजा.
नव्वद -पंच्याण्णव टक्के िमळवून
सुद्धा लांब चेहरे करून बसलेले मुलांचे
पालक आठवले. आपल्या मुलाला/
मुलीला हव्या त्या कॉलेजात प्रवेश मिळेपर्यंत त्यांनी आपला आनंद
लांबणीवर टाकलाय, म्हणे.
आपण त्यांना नको हसुया. कारण
आपण सगळे च असे झालोय - आनंद
'लांबणीवर' टाकणारे !
माझ्याकडे वेळ नाही, माझ्याकडे पैसे
नाहीत,स्पर्धेत टिकाव कसा लागेल,
आज पाऊस पडतोय, माझा मूड
नाही !’ -
आनंद ‘लांबणीवर'
टाकायच्या या सगळ्या सबबी आहे त
आहे त हे आधी मान्य करू या.
काही गोष्टी करून आपल्यालाच
आनंद िमळणार आहे - पण आपणच
तो आनंद घ्यायचा टाळतोय ! Isn't it
strange ?
मोगढयाच्या फुलांचा गंध
घ्यायला िकतीसा वेळ लागतो ?
सूयोर्दय-सूयार्ःत
पाहायला िकती पैसे पडतात ?
आंघोळ करताना गाणं म्हणताय,
कोण मरायला येणारे
तुमच्याशी स्पर्धा करायला ?
पाऊस पडतोय ? सोप्पं आहे
- िभजायला जा !
अगदी काहीही न करता गादीत
लोळत राहायला तुम्हाला 'मूड'
लागतो ?
माणूस जन्म
घेतो त्यावेळी त्याच्या हाताच्या मुठी बंद
असतात.
परमेश्वराने एका हातात 'आनंद' आिण
एका हातात 'समाधान' कोंबून
पाठवलेलं असतं.
माणूस मोठा होऊ लागतो.
वाढत्या वयाबरोबर 'आनंद' आिण
'समाधान' कुठे कुठे सांडत जातात.
आता 'आनंदी'
होण्यासाठी ‘कोणावरतरी,
‘कशावरतरी अवलंबून राहावं लागतं.
कुणाच्या येण्यावर-
कुणाच्या जाण्यावर.
कुणाच्या असण्यावर-
कुणाच्या नसण्यावर.
काहीतरी िमळाल्यावर-
कोणीतरी गमावल्यावर.
कुणाच्या बोलण्यावर- कुणाच्या न
बोलण्यावर.
खरं तर, 'आत' आनंदाचा न
आटणारा झरा वाहतोय.कधीही त्यात
उडी मारावी आिण मस्त डुंबाव .
इतक असून...आपण सगळे
त्या झरयाच्या काठावर उभे आहोत -
पाण्याच्या टँ करची वाट बघत !
जोवर हे वाट बघणं आहे तोवर
ही तहान भागणं अशक्य !
इतरांशी तुलना करत आणखी पैसे,
आणखी कपडे , आणखी मोठं घर,
आणखी वरची 'पोिजशन',
आणखी टक्के .. !
या 'आणखी'च्या मागे
धावता धावता त्या आनंदाच्या झऱ्यापासून िकती लांब
आलो आपण !
जावेद अख्तर साहे बांनी खूप
छान िलहून ठे वलंय –
सबका ख़ुशीसे फासला एक कदम है
हर घर में बस एक ही कमरा कम है !
िशवराम भेटला नसता तर माझं आिण
माझ्या आनंदामधलं 'ते
एका पावलाचं' अंतर कदािचत
भरून िनघालं नसतं.